Тақырыбы: Тәуекел хан
Мақсаты:
Білімдік: Отан тарихынан сүбелі орын алар тарихи тұлғалардың бірі Тәуекел ханның 16 жыл ел тізгініг ұстаған уақытындағы Қазақ ордасының ішкі-сыртқы саясатындағы ролін түсіндіру ;
Дамытушылық: Өзекті мәселелерді өз беттерінше ізденуге, сараптама жасауға, қосымга дерек көздерін пайдалану арқылы білімдерін дамытуға дағдыландыру.
Тәрбиелік: Тәуекел ханның тағлымы мол тарихи тұлғасы арқылы ұлтжандылыққа, отансүйгіштікке тәрбиелеу;
Көрнекілік: интербелсенді тақтаны пайдалану, электронды оқулық, карталар, қосымша дерек көздері т.б.
Түрі: дәріс сабақ
Әдіс-тәсілдері: ауызша баяндау, сұрақ-жауап, әр түрлі зияткерлік тапсырмалар, картамен жұмыс
Барысы: ІҰйымдастыру кезеңі
ІІ Өткен сабақты пысықтау:
А) «Ұщқыр жауап»
1.Хақназар тұсында қол жеткен жетістіктер
2.Хақназар хан Ноғай ордасына байланысты саясаты қандай нәтиже берді?
3.Хақназар ханның Моғол хандығымен жасаған қатынастары қандай жағдайда болды?
Хақназар ханмен өзбек ханы Абдаллахпен келісімі қазақ хандығының ішкі, сыртқы жағдайына қалай әсер етті?
Б) «Кім жылдам?» Тарихи оқиғаларды топтастыру
- Қазақ ұлттық мемлекеттілігінің құрылуы
- Қасым хан
-Хақназар хан
ІІІ Жаңа сабақ
- Сабақтың эпиграфы: Өз ұлың өз ерлерін ескермесе,
Ер тегі қайдан алсын кемеңгерді
(І. Жансүгіров)
- Сабақтың тақырыбымен таныстыру, мақсатын анықтау
- Сабақтың жоспары:
1. Тәуекелге дейінгі қазақ хандығы
2. Тәуекел хан тұсындағы қазақ хандығының сыртқы саясаты
- қазақ-өзбек қатынастары
- орыс мемлекетімен қарым-қатынасы
1.Ой қозғау: - Қазақ хандарының тарихы 1465 – 1847 жылдар аралығын қамтиды. Тәуекел ханға дейінгі қазақ хандарының қазақ тарихындағы қызметіне қалай баға бересіңдер?
І тапсырма: Тәуекелге дейінгі қазақ хандығы
- Абдаллах ханның Шығай хан мен Тәуекел сұлтанды пайдалануы
- Қазақ қалаларының өзбек хандығына өтуі
- Тәуекел ханның сәтті жасаған жорықтары, жемісті дипломатиялық қатынасы
(Мұғалімнің қосымша дерегі: Қазақстан тарихы № 2-2005 7 бет- 1 дерек)
Бекіту: а) Тұлғаны таниық
Тәуекел хан - мықты қолбасшы, көрнекті ел басы, дипломат, шебер саясаткер ( интерактивті тақтада топтастыру)
Тәуекел хан тұсындағы Қазақ ордасын құраған ұлттар мен ұлыстар (интерактивті тақтадағы сызба)
ІІ тапсырма : Тәуекел хан тұсындағы қазақ хандығының сыртқы саясаты:
А) Қазақ-өзбек қатынастары (Шежіре – 14 бет, Хрестоматия «Тарих и Кипчаки» 81 бет)
- Бұхар хандығы ХҮІ ғ соңғы ширегінде
- Тәуекел ханның өзбек ханымен «ант беріскен шартты» бұзуы
- 1598 ж ақпан – Ташкент түбіндегі шайқас
- Жеңісті жорықты жалғастыру
- Бұхараны қоршау
- 1597-1598 жж жүргізілген соғыстардың нәтижесі
Бекіту: а) Картамен жұмыс
- 1583 ж Қазқ хандығына қосылған қалалар
- Қазқ хандығының беделін арттырған шайқас
- 1598 ж жазындағы жорық бағыты, басып алған қалалар
Б) Орыс мемлекетімен қарым-қатынасы
- Орыс мемлекетімен елшілік алмасу (Хрестоматия «1595г.18 марта- граммота царя...» каз.-рус.отннв ХҮІ-ХҮІІІ в. 111-113беттер)
- Иран шахы Аббас шахтың елшілерімен кездесу (Хрестоматия «1595г.18 марта- граммота царя...» каз.-рус.отннв ХҮІ-ХҮІІІ в. 113бет)
- Сібір хандығының жойылуы
Бекіту: а) Жылдар сөйлейді:
1580ж 1582ж 1594ж 1595ж 1598
ІҮ Сабақты бекіту ( интерактивті тақтада тапсырмалар)
1 тапсырма Оқиғаларды әйкестендіру
1580-1582жж Шығай ханның билігі
1583ж Ант беріскен шартты бұзды
20 күн қоршау Бұхара қаласы
1582 ж маусым Баба сұлтанды талқандау
1582-1598жж Тәуекелдің билігі
1598 ж жазы Мәуреннахрға жорық
1595 ж Мәскеуден елші В. Степанов келді
1598ж Көшім Орта Азияға қашып кетті
2 тапсырма: Дәл жауабын айт
1. Баба сұлтан осы қаланың жанында өлтірілді (Түркістан)
2.Абдаллах қай елдің ханы (Өзбек)
3.Орыс патшалығынң астанасы (Мәскеу)
4.Баба сұлтанны адамдары өлтірген қазақ сұтаны (Жалым)
5.Қазақ хандығының күш-қуатын арттырған шайқас «Ташкент)
6.Орыс патщасы Федор Ивантвичке аттанған қазақ елшісі (Құл Мұхаммед)
7. Қазақ хандарының ұзақ жылдар жүргізген соғысының нәтижесі (Сыр бойындағы қамал-қалалар және Ташкен қосылды)
Ү Сабақты қорыту, бағалау.
ҮІ Үйге тапсырма $ 39. Есім хан туралы деректер
