Түркістан қаласы - түркі тілдес халықтың рухани және діни орталығы мен Қазақ хандығының астанасы болған. Қазір Түркістанға 1500 жыл. Қажылар Түркістанға үш рет саяхат жасау Меккеге барғанмен тең екенін айтады.
Түркістан қаласы қазақ хандығының ең бірінші астанасы. Қаланың көне атауы –Яссы. Яссы Ұлы Жібек Жолының сауда орталығы және округі болған. XII ғасырда әсіресе Қ.А Яссауи көшіп келген соң ерекше атаққа ие болған. Түркістанға 1500 жыл. Яссауи – ортағасырлардың ерекше сәулеті болып табылады.Керемет орналасуы және әдемі мозаика суреттермен апталған қоршау. 1500 жыл ішінде Түркістан атақты шейх-көріпкел ақын Хазрет-сұлтан аталған Қожа Ахмет Яссауидің арқасында әлемге әйгілі болған. Ол кезде қала атауы – Яссы болатын. XIV ғасыр аяғында Түркістан Ұлы Әмір Темір арқасында Қожа Ахмет Яссауи кесенесі салынған соң атақты болды.
Мұсылман әлемінде Қожа Ахмет Яссауи кесенесі екінші Мекке болып саналады. Оңтүстік Қазақстандағы 802 ескерткіштер ішінде: 528 археология ескерткіштері; 42 тарихи ескерткіштер; 226- сәулет ескерткіштері болып есептеледі. Ең қызық археологиялық ескерткіштер IX -XII ғасырлардағы қараханидтер кезеніне жатады. Бұл кезен Ұлы Жібек Жолы өркендеп келе жатқан кездегі әйгілі Отырар қаласы, яғни археологиялық қазбалар арқасында ол тарихи-мәдени қорық болып, Отырар жазирасына айналып, атақты туристік обьектіге айналды.
Сонымен қатар бұл жерде керемет тарихи мұражай моңғолдар шапқыншылығынан зардап шеккен обьекттер де бар. XII-XX ғасырға жататын ескерткіш Арыстан Баб атақты киелі көріпкелге арнаған.
Бірақ одан да көлемді ескерткіш 2000 жылы 1500 жылдығын тойлаған Түркістан қаласындағы сәулет болып саналады. Әмір Темір бұйрығы бойынша атақты Қожа Ахмет Яссауи мазары үстіне кесене орнатылды. Көптеген тарихи кезендерді бастан кешкен бұл кесене биіктігі 40 метр.
Орталық залы – Қазақ хандар резиденциясы сақталған, спецификалық мұражай – пантеон ашылды. Мұражай маржаны болып мұсылман елдері ішіндегі ең үлкен уға арналған –Тай Қазан бар. Ол 7 металл қоспасынан жасалған. Тарихи ескерткішке тағы да қорық болып саналған Ордабасы қорығы жатады. Бұл жерде Шымкенттен 30 км қашықтықта XVII ғасыр басында Қазақтар бірігіп, батыстағы моңғолдарға, яғни жоңғарларға қарсы шығып, Орда құрған еді. Шымкент қаласының солтүстігінен 169 км қашықтықта орналасқан.
